In oktober 2022 start de betalingsregeling van de Belastingdienst voor het aflossen van de opgebouwde coronabelastingschuld. Hoofdregel is dat dit in 60 gelijke maandelijkse termijnbedragen gebeurt. Daarbij gaan ongetwijfeld knelpunten spelen. Het Ministerie van Financiën heeft enkele scenario’s uitgewerkt die ondernemers meer ruimte bieden.

Scenario I: Vasthouden aan bestaand coronasteunbeleid (geen aanpassingen)
Dit scenario houdt in dat er geen aanpassingen komen in het bestaande coronasteunbeleid. Dit heeft de voorkeur van het kabinet. Het voortzetten van het bestaande beleid leidt tot een gezondere economische dynamiek, werkt marktwerking in de hand en voorkomt oneerlijke concurrentie.

Scenario II: Flexibiliteit binnen betalingsregeling
Dit scenario kent twee varianten: maandbedragen mogen per kwartaal worden voldaan en/of een incidentele betaalpauze (één keer gedurende maximaal 3 maanden). Ondernemers die tijdelijk liquiditeitsproblemen ondervinden, krijgen zo iets meer flexibiliteit. Dit is bijvoorbeeld van belang voor bedrijven met een sterk fluctuerende omzet door seizoensinvloeden. Daarbij geldt de algemene voorwaarde dat gedurende de betalingsregeling nieuw opkomende verplichtingen tijdig worden nagekomen. Voor de varianten geldt dat er een schriftelijk gemotiveerd verzoek om toepassing ervan moet worden gedaan, waaruit aflossingsproblemen blijken.

Scenario III Verlengen van de betalingsregeling voor levensvatbare bedrijven naar maximaal 7 jaar
Deze optie zou ruimte geven voor levensvatbare ondernemingen om de schuld over een langere periode terug te betalen. Een levensvatbaarheidstoets, vergelijkbaar met de eisen die gesteld worden aan bedrijven die voor een saneringsakkoord in aanmerking komen, kan door het kabinet echter niet worden uitgevoerd. Bij een lichtere toets (of geen toets) kunnen ook bedrijven die niet levensvatbaar zijn of geen aflossingsproblemen kennen, gebruik maken van een verlenging. Dit leidt tot oneigenlijk gebruik, ondoelmatig beleid en zeer nadelige economische en budgettaire effecten. Het kabinet vindt deze optie daarom zeer onwenselijk.

Scenario IV: Achterstelling van de belastingschuld
De belastingschuld waarvoor corona-uitstel is verleend, wordt in dit scenario behandeld als een achtergestelde lening (zowel financieel als fiscaal als civielrechtelijk). Doel is om hiermee het verkrijgen van financiering makkelijker te maken. Bovendien kan de achterstelling andere schuldeisers mogelijk over de drempel helpen bij het sluiten van (minnelijke) schuldeisersakkoorden. In het algemeen houdt de achterstelling in dat de lening pas mag worden afgelost nadat de andere schuldeiser(s) betaald zijn. De verstrekker van de achtergestelde lening, in dit geval de Belastingdienst, loopt door de achterstelling een groot risico dat hij (een deel van) het verstrekte krediet niet krijgt terugbetaald. Om dit risico te compenseren, geldt voor de achtergestelde lening vaak een (veel) hoger rentepercentage.

Vanuit economisch, budgettair en uitvoeringsperspectief kent deze optie veel nadelen en hoge risico’s. Een achtergestelde lening zal een grote aantrekkingskracht hebben op niet levensvatbare bedrijven. Daarmee is de optie niet doelmatig en economisch onverstandig.

Scenario V: Saneringsakkoorden stimuleren
Eerder heeft het kabinet toegezegd dat de Belastingdienst per 1 augustus 2022 een soepelere houding zal aannemen in saneringsakkoorden ten aanzien van het uit te keren bedrag (“preferentiemaatregel”). De Belastingdienst neemt vanaf die datum genoegen met een gelijk percentage van de opbrengst uit een saneringsakkoord als aan concurrente schuldeisers wordt uitgekeerd (100% in plaats van 200% ten opzichte van concurrente crediteuren). Hiermee wordt beoogd om de kans op saneringsakkoorden te vergroten. Deze versoepeling geldt tot 1 oktober 2023.

In het scenario zijn twee toevoegingen opgenomen:

• Het uitbreiden van de preferentiemaatregel naar stakende ondernemers. Het kabinet is hier geen voorstander van.
• Het fiscale saneringsbeleid aanpassen, zodat TVL- en NOW-schulden geen belemmering voor een saneringsakkoord zijn. Deze toevoeging wordt door het kabinet ondersteund.

Versoepeling uitstelbeleid
Op korte termijn (uiterlijk 1 oktober 2022) worden onder meer de volgende wijzigingen van het uitstelbeleid onderzocht:

• Meer ruimte voor de Belastingdienst om ook zonder 100% zekerheid een ‘standaard’ betalingsregeling van 12 maanden aan ondernemers te kunnen verlenen.
• De mogelijkheid creëren om in bijzondere (crisis)situaties, zoals nieuwe lockdowns vanwege corona of de oorlog in Oekraïne, onder voorwaarden ook (beperkt) ‘bijzonder’ uitstel van toekomstige betalingsverplichtingen te verlenen. Op dit moment is in dergelijke situaties uitstel beperkt tot reeds verstreken betalingstermijnen. Ook wordt bezien of voor relatief lage belastingschulden de verplichte verklaring van een derde-deskundige achterwege kan blijven om onnodige kosten voor de ondernemer te voorkomen.
• Voortzetting van twee tijdelijke (in verband met de coronacrisis) maatregelen die op 1 oktober 2022 aflopen, namelijk (1) uitstel van betaling van motorrijtuigenbelasting mogelijk maken en (2) betalingsregelingen voor ondernemers in laten gaan op de datum van de uitstelbeschikking, in plaats van de datum van de laatste vervaldag van de betreffende belastingaanslag.
• Een betalingsregeling mogelijk maken als voor dezelfde belastingschuld eerder kort (telefonisch) uitstel van betaling is verleend. Dat is nu een belemmering om in aanmerking te komen voor een betalingsregeling. routewijzers en stappenplanen inzicht op maat geboden hoe hun bedrijf ervoor staat en welke hulp en oplossingsrichtingen beschikbaar zijn bij financiële problematiek en schulden.
• Ten aanzien van uitzonderlijke schrijnende situaties waarin het bestaande beleid niet voorziet, is het kabinet van mening dat al er voldoende ruimte is voor passende oplossingen.

Let op: Het kabinet wil dus geen aanvullende coronasteun verlenen. Wel komt er enige flexibiliteit binnen de betalingsregeling. Op een schriftelijk gemotiveerd verzoek wordt het mogelijk om het af te lossen bedrag per kwartaal te voldoen, en kan een incidentele betaalpauze binnen de bestaande betalingsregeling worden toegekend. Om saneringsakkoorden verder te stimuleren heeft het de voorkeur van het kabinet om het fiscale saneringsbeleid aan te passen, zodat TVL- en NOW-schulden geen belemmering voor een saneringsakkoord zijn.